Show notes

• Tijdstip
• Notes
• [00:00:00]
• Introductie nieuw podcast seizoen en toelichting dat we dit seizoen werken met thema’s, waarbij deze eerste periode de vraag of er zoiets als vrouwelijk leiderschap bestaat, centraal staat.
• [00:01:03]
• Caroline vertelt dat ze er in haar interviews achter gekomen is dat er helemaal niet zoiets als vrouwelijk leiderschap bestaat, hoe kijkt Janka hiernaar?
• [00:02:02]
• Janka is het hier helemaal mee eens. In de jaren ‘70 werd er gesproken over masculiene en feminiene leiderschap en dat is toen op een gegeven moment verworden tot mannelijk en vrouwelijk leiderschap. Janka geeft aan dat dit heel jammer is, omdat die termen ons in de weg zitten.
• [00:03:00]
• De term ‘vrouwelijk leiderschap’ is dus misleidend; je hebt masculiene en feminiene leiderschapskwaliteiten, en die kwaliteiten kunnen alle mensen bezitten.
• [00:03:47]
• Een ander reden waarom het misgaat is, omdat we een soort ideaalbeeld hebben van wat een goede leider is. En dan denken we juist vaak aan allerlei masculiene, ‘sterke’ kenmerken, die we dan volgens het stereotype beeld vaker aan mannen toebedelen. Dat is vervolgens één van de stereotypes waar vrouwen tegen moeten vechten.
• [00:06:23]
• Het stereotype beeld van een krachtige leider is universeel – en dus niet cultureel bepaald.
• [00:07:40]
• Uit zowel Amerikaans onderzoek (2018) als onderzoek in Nederland (2020) blijkt goed nieuws: het stereotype beeld van wat een ‘goede’ leider is, is langzaam aan het veranderen. Het verschil in voorkeur voor masculiene of feminiene eigenschappen is namelijk aanzienlijk kleiner geworden en bijna verwaarloosbaar.
• [00:08:42]
• Als een ‘ideale’ leider over zowel masculiene als feminiene kenmerken beschikt, dan geldt voor zowel mannen als vrouwen dat ze daar in even gelijke mate – stereotypisch! – wel en niet aan voldoen.
• [00.11.32]
• Een meer gelijke verhouding man/ vrouw in leidinggevende posities binnen een beroepsgroep draagt ook bij aan de verandering van het stereotiepe beeld van een ideale leider, zo blijkt uit onderzoek.
• [00.14.47]
• Caroline en Janka bespreken de ‘catch 22’ waar vrouwen vaak in terecht komen; . je zit als vrouw snel in een impasse tussen het beeld van een ‘goede leider’ en van een ‘goede vrouw’.
• [00:18:12]
• Het kan een strategie zijn, wanneer je succesvol wil zijn, om wel eerst aan het stereotype te voldoen van de dominante, daadkrachtige leider, om daarna je zachtere kanten als leider te introduceren.
• [00:21:28]
• Uit onderzoek is gebleken dat mannelijke en vrouwelijke managers met dezelfde competenties en gedragingen anders worden beoordeeld.
• [00:25:48]
• Stereotypes doen geen recht aan ieders persoonlijke kwaliteiten; ongeacht geslacht. Dit geldt dus voor zowel vrouwen als mannen.
• [00:26:42]
• Don’t fix the women, fix the system. Het is geen individueel probleem en de oplossing ligt niet op individueel niveau.
• [00:29:35]
• We hebben de neiging om bij een groep te willen horen en geaccepteerd te willen worden. Stereotypes zijn dominant in hoe we naar mensen kijken; je denkt dan ‘daar moet ik aan voldoen, want daarmee hoor ik bij die groep’.
• [00:32:06]
• In de wetenschap spreekt men inmiddels van ‘communal’ en ‘agentic’ in plaats van respectievelijk feminien of masculien, zodat de link met de seksen verdwijnt.
• [00:36:07]
• Al vanaf de jaren ‘50 weten we dat een combinatie van ‘harde’(‘‘masculien’) en ‘zachte’ (‘feminien’) kenmerken bij leiders goed werken. Maar let op: effectief leiderschap wordt uiteindelijk vooral ook bepaald door de situatie; in welk type organisatie zitten we, met wat voor soort medewerkers hebben we te maken, etc.
• [00:40:00]
• Janka geeft aan dat leiderschap volgens haar een middel is en geen doel. Leiderschap is één van de knoppen in een organisatie waar je aan kunt draaien om resultaten te behalen, waarbij het resultaat heel divers kan zijn (blije medewerkers, winst, minder CO2-uitstoot etc.).
• [00:42:47]
• Eén van de belangrijkste kenmerken van leiden is dus zelfreflectie en naar de situatie kunnen kijken, en de link kunnen leggen tussen de situatie en wat dit van jou en je medewerkers vraagt. Hoe kan ik mensen ondersteunen om de doelen te bereiken?
• [00:43:35]
• Caroline vraagt zich af wat er nu in Nederland nodig is om verder te komen. Janka geeft aan dat we bijvoorbeeld mensen nodig hebben die gaan voor het algemene belang en hun eigen belang opzij kunnen zetten.
• [00:47:47]
• Een laatste belangrijke vraag die je jezelf als leider moet stellen is ‘waarom doe ik dit’? Wat is mijn doel? Wat is mijn intentie hierachter?
• [00:49:29]
• Janka eindigt met te benadrukken dat uit onderzoek blijkt dat leiders uiteindelijk enorm belangrijk zijn voor het behalen van doelen voor organisaties en ook van landen. Leiderschap is dus een belangrijke knop of factor in onze maatschappij. Het dus is van belang om hier goede mensen voor te selecteren.